Τρίτη 8 Φεβρουαρίου 2011

Λέξεις - έννοιες - θεωρίες με κατάληξη «-ισμός» Μέρος 2ον



ΠΑΤΕΡΝΑΛΙΣΜΟΣ
Πολιτικός και ιστορικός όρος που σημαίνει τη χειραγώγηση και την ποδηγέτηση της κοινωνίας , που κρίνεται ως ανώριμη από ηγέτες που αναλαμβάνουν οι ίδιοι τις πρωτοβουλίες της ιστορικής εξέλιξης ή της διαχείρισης των πολιτικών και κοινωνικών ζητημάτων .

ΑΝΑΡΧΟΚΟΥΜΟΥΝΙΣΜΟΣ
Η ιδεολογία που προσπαθεί να συγκεράσει τις θεωρίες και τις αρχές του κουμουνισμού και του αναρχισμού , πρεσβεύοντας ότι η κατάρευση του καπιταλισμού πρέπει να συνοδευτεί και από την κατάργηση κάθε κρατικής δομής .

ΑΝΑΡΧΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΣ
Η κατεύθυνση της φιλελεύθερης ιδεολογίας , που πρεσβεύει την πλήρη απουσία κρατικής παρέμβασης και την αντικατάστασή της από ιδιωτικούς φορείς .

ΠΑΤΡΩΝΙΑ
Είδος πολιτικής σχέσης που θεμελιώνεται στην παροχή πολιτικής ή άλλης προστασίας με αντάλλαγμα από μέρους του προστατευόμενου ( πελάτη) την παροχή προς τον πάτρωνα διαφόρων υπηρεσιών και εξυπηρετήσεων .

ΡΑΣΙΟΝΑΛΙΣΜΟΣ
Είναι ο ορθολογισμός . Ο όρος προέρχεται από τη λατινική λέξη " ratio " που σημαίνει λόγος .

ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΣ
Φιλοσοφική θεωρία σύμφωνα με την οποία όλες οι αληθινές και βέβαιες γνώσεις μας κατάγονται από την νόηση και είναι ανεξάρτητες από την εμπειρία . Στηρίζονται σε λογικές αρχές και έννοιες που ενυπάρχουν στο πνεύμα μας και δε χρειάζεται να επαληθευτούν από την εμπειρία . Κατά συνέπεια υποστηρίζουν οι ορθολογιστές , ενώ οι γνώσεις που στηρίζονται στο νου είναι αυταπόδεικτες και ολοφάνερες , οι γνώσεις που μας προσφέρει η εμπειρία χρειάζονται επαλήθευση .

ΟΧΛΟΣ
Μάζα ανθρώπων που δρα ανοργάνωτα και απερίσκεπτα , χωρίς να υπακούει τους κανόνες της λογικής και της σύνεσης .

ΠΑΛΗ ΤΑΞΙΚΗ
Είναι ο αγώνας που αναπτύσσεται ανάμεσα στις διάφορες κοινωνικές τάξεις εξαιτίας του ασυμβίβαστου των συμφερόντων και των αναγκών τους .

ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ
Είναι η προσπάθεια διάδοσης και επιβολής , με όλα τα δυνατά μέσα , κοινωνικοπολιτικών ή θρησκευτικών ή άλλων ιδεών . Η προπαγάνδα στοχεύει στην πλύση εγκεφάλου του δέκτη ιδεών .

ΠΟΛΩΣΗ
Όρος δανεισμένος από την επιστήμη της Φυσικής που δηλώνει το χωρισμό μια κοινωνίας , ή και του κόσμου ακόμη , σε δύο ακραίες πολιτικές ή ιδεολογικές ομάδες .

ΠΑΣΙΦΙΣΜΟΣ
Σύνολο πολιτικών θεωριών και κινημάτων που τάσσονται ενάντια σε κάθε μορφή πολέμου και υποστηρίζουν ότι η σταθερή ειρήνη είναι σκοπός πρωταρχικής σημασίας για την ανθρωπότητα .

ΦΙΛΑΛΛΗΛΙΑ
Ο αλτρουισμός ... Η ανιδιοτελής αγάπη και φροντίδα για το καλό των άλλων .

ΦΙΛΑΥΤΊΑ
Ο εγωϊσμός ..Η υπερβολική αγάπη του ατόμου προς τον εαυτό του με τη συνακόλουθη αδιαφορία για τους άλλους ..

ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΣΜΟΣ
Συντηρητισμός είναι η προσκόλληση στο παραδοσιακό , στο καθιερωμένο , σε αυτό που γνωρίζεται και ελέγχεται . Ο συντηρητικός επαναπαύεται στην υφιστάμενη τάξη πραγμάτων και αρνείται καθετί νεωτερικό ή ριζοσπαστικό που αμφισβητεί την τάξη αυτή . Ο συντηρητισμός ή η τάση συντήρησης των υπαρχόντων είναι στοιχείο της ανθρώπινης φύσης 
ΓΥΜΝΟΣΟΦΙΣΜΟΣ
Οι δοξασίες των γυμνοσοφιστών , οπαδών φιλοσοφικής αίρεσης στην Ινδία , που ζούσαν ως ερημίτες γυμνοί μέσα στα δάση . Διακρίνονται σε βραχμάνες και σαρμάνες .

ΠΡΑΓΜΑΤΙΣΜΟΣ
Φιλοσοφική θεωρία σύμφωνα με την οποία αληθινό είναι το χρήσιμο , το ωφέλιμο για τη ζωή .

ΥΠΕΡΑΞΙΑ
Είναι η διαφορά που προκύπτει ανάμεσα στην αξία ( διατίμηση ) ενός οικονομικού αγαθού και στην αξία ( αμοιβή ) της εργασίας που είναι απαραίτητη για την παραγωγή του .Ο όρος αποτελεί χαρακτηριστικό της μαρξιστικής φιλοσοφίας.

ΣΠΙΡΙΤΟΥΑΛΙΣΜΟΣ
Φιλοσοφική θεωρία που υποστηρίζει ότι το πνεύμα κυριαρχεί στον κόσμο . Οι σπιριτουαλιστές πιστεύουν πως η ψυχή , το πνεύμα είναι η μοναδική ουσία του κόσμου , ενώ τα υλικά σώματα είναι κατώτερα δημιουργήματα του πνεύματος .

ΓΚΑΙΜΠΕΛΙΣΜΟΣ
Δράση και συμπεριφορά όμοια με εκείνη του σατανικού Γκαίμπελς , υπουργού Προπαγάνδας και Πληροφοριών της χιτλερικής Γερμανίας . Ο γκαιμπελισμός κάνει πράξη το "λέγε , λέγε , όλο και κάτι μένει ". Από τα πολλά ψεύδη κάποια γίνονται πιστευτά και μέσα στη σύγχυση προκαλούν αποπροσανατολισμό , αλλά και πανικό στις μάζες , που δεν μπορούν να διακρίνουν ποιο είναι αληθινό και ποιο ψευδές απ' όσα λέγονται .

ΣΟΛΙΨΙΣΜΟΣ
Φιλοσοφική θεωρία σύμφωνα με την οποία δεν υπάρχει τίποτα άλλο στον κόσμο εκτός από το υποκείμενο ( άνθρωπο ) και την συνείδησή του .

ΣΟΥΡΕΑΛΙΣΜΟΣ
Λογοτεχνικό και καλλιτεχνικό κίνημα το οποίο υποστηρίζει την αυθόρμητη έκφραση σκέψεων και συναισθημάτων , χωρίς να "λογοκρίνονται" από διάφορους περιοριστικούς παράγοντες . Υποστηρίζει την έκφραση του υποσυνείδητου , την "κατασκευή μιας νέας υπερπραγματικότητας " με την ταυτόχρονη απόρριψη του πραγματικού και αισθητού κόσμου .

ΒΑΥΚΑΛΙΣΜΟΣ
Το νανούρισμα . Το να καθησυχάζουμε κάποιον με απατηλές υποσχέσεις και ελπίδες.

ΑΦΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ
Ο όρος χαρακτηρίζει τη μεταβολή του χαρακτήρα των Ελλήνων , με καταπιεστικούς και βίαιους τρόπους , όπως συνέβαινε με τους γενίτσαρους στα χρόνια της Τουρκοκρατίας .

ΑΝΤΒΕΝΤΙΣΜΟΣ
Η προτεσταντική αίρεση που διακηρύσσει ότι η δεύτερη έλευση του Χριστού στη γη θα συμβεί σύντομα .

ΕΘΙΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
Μορφή δικαίου που αποτελείται από άγραφους νόμους και κανόνες , δηλαδή τα ήθη και τα έθιμα , που σε ορισμένες περιπτώσεις ρυθμίζουν τη συμπεριφορά των ανθρώπων .

ΩΦΕΛΙΣΜΟΣ
Φιλοσοφική θεωρία που υποστηρίζει ότι η εξυπηρέτηση του συμφέροντος αποτελεί τη βάση της ανθρώπινης συμπεριφοράς . .. Ηθική θεωρία της αγγλοσαξονικής παραδοσιακής φιλοσοφίας που προσπαθεί να εξηγήσει ,γιατί μια πράξη είναι σωστή ή εσφαλμένη .

ΑΝΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟΣ
1 . ΟΡΓΑΝΙΚΟΣ ΑΝΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟΣ ... αφορά τους ανθρώπους που δεν απέκτησαν ποτέ τα εργαλεία του γραπτού λόγου , που δεν φοίτησαν δηλαδή σε σχολείο .
2 . ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΣ ΑΝΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟΣ ... αφορά τους ανθρώπους , που σε κάποια στιγμή έμαθαν το χειρισμό του γραπτού λόγου αλλά γρήγορα τον έχασαν και δεν κατέχουν πια το εργαλείο της γραπτής επικοινωνίας , που θα τους επέτρεπε λειτουργικότερη ένταξη στην οικονομική και κοινωνική ζωή του τόπου .

ΧΡΗΣΙΚΤΗΣΙΑ
Είναι νομικός θεσμός σύμφωνα με τον οποίο ένα πρόσωπο που νέμεται ένα κινητό ή ένα ακίνητο πράγμα , κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις και για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα , γίνεται κάτοχος αυτού του πράγματος .

ΣΩΦΡΟΣΥΝΗ
Σωφροσύνη είναι η ικανότητα του ανθρώπου να σκέφτεται και να ενεργεί σύμφωνα με τις αρχές του Ορθού λόγου και της ηθικής . Ετυμολογικά η λέξη σωφροσύνη προέρχεται από το επίθετο σώφρων που σημαίνει αυτόν που έχει "σώας τας φρένας" . Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν τη σωφροσύνη , αρετή , και την ταύτιζαν με την εγκράτεια που ελέγχει τις επιθυμίες, τα πάθη και γενικότερα τις παρορμήσεις του ανθρώπου . Ο Σωκράτης κατατάσσει τη σωφροσύνη στις κυριότερες αρετές, ενώ ο Πλάτωνας πίστευε ότι συγκρατεί τις επιθυμίες .

ΣΥΝΕΣΗ
Σύνεση είναι η ιδιότητα του ανθρώπινου νου η οποία καθοδηγεί την σκέψη, πριν τη λήψη μιας απόφασης , ελέγχει τη σκοπιμότητα μίας ενέργειας και γενικότερα θέτει σε κατάλληλη κίνηση τις βουλητικές δυνάμεις του ανθρώπου , ετυμολογικά η λέξη προέρχεται από το ρήμα "συνίημι"¨που σημαίνει καταλαβαίνω , κατανοώ . Η Σύνεση συγκρατεί τις ορμές και τα πάθη, χαλιναγωγεί τις ενστικτώδης εκδηλώσεις και θέτει κάτω από την κυριαρχία της λογικής τις επιθυμίες . Η σύνεση προφυλάσσει τον άνθρωπο από τους κινδύνους του υπερβολικού ενθουσιασμού , των παράφορων συναισθημάτων και της παρορμητικότητας . Άλλώστε όπως γράφει και ο Πυθαγόρας "σκέψου πριν την πράξη , για να μη γίνουν ανοησίες" .

Η ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ .
Η συνείδηση είναι η ιδιότητα του ανθρώπου να διατυπώνει κρίσεις για την ηθική βαρύτητα των ατομικών πράξεων . Συνείδηση είναι και η επίγνωση της εξωτερικής πραγματικότητας όπως επίσης η αυτογνωσία και ο αυτοέλεγχος . Ετυμολογικά η λέξη προέρχεται από το απαρέμφατο "συνειδέναι" του ρήματος σύνοιδα που σημαίνει γνωρίζω καλά . Γνωστές μορφές συνείδησης είναι η ηθική συνείδηση , η ψυχολογική συνείδηση , η αυτογνωσία που συναντάμε στην επιστήμη της φιλοσοφίας , στην κοινωνιολογία υπάρχει η έννοια της ταξικής συνείδησης και τέλος η πολύ γνωστή σε όλους μας ... η μορφή της Εθνικής συνείδησης .

asxetos.gr