(Χωρία Βιβλίου)
- « Αλήθεια! Κάποιος μου διηγήθηκε ότι κάποτε ήσαστε αναρχικός».
- « Όχι μόνο ήμουν αλλά και παραμένω. Είναι αλήθεια ότι δεν κάνω ζωή βομβιστή ή αναρχοσυνδικαλιστή. Εκείνων όμως η ζωή εκτυλίσσεται πέρα από τον αναρχισμό, πέρα από τα ιδανικά τους. Σε εμένα τον τραπεζίτη, τον μέγα έμπορο και κομπιναδόρο, αφού το θέλετε έτσι συνυπάρχουν και τα δύο, και η θεωρία και η πράξη του αναρχισμού. Οι συνδικαλιστές και οι βομβιστές είναι τα σκουπίδια του αναρχισμού, οι κηφήνες της μεγάλης αναρχικής διδασκαλίας. Τι σημαίνει να είσαι αναρχικός?
Σημαίνει να αντιστέκεσαι στις αδικίες που πηγάζουν από το γεγονός ότι ερχόμαστε στον κόσμο κοινωνικά άνισοι. Γεννιόμαστε άντρες ή γυναίκες, αλλά δεν γεννιόμαστε ούτε σύζυγοι, ούτε καθολικοί, ούτε προτεστάντες. Γινόμαστε ό,τι γίνουμε με την επίδραση των κοινωνικών θεσμών. Γιατί όμως οι κοινωνικοί θεσμοί είναι κακοί? Επειδή πρόκειται για θεσμούς, επειδή δεν είναι φυσικοί.
Ας υποθέσουμε ότι κάποιος θα έλεγε πως όλα αυτά είναι καλά και ωραία αλλά το αναρχικό σύστημα δεν είναι πραγματοποιήσιμο. Αν η κοινωνία είναι φυσική τότε μπορεί να είναι δυνατή και μία αναρχική ή ελεύθερη κοινωνία, επειδή μόνο αυτή η κοινωνία θα είναι ολωσδιόλου φυσική. Αν όμως η κοινωνία δεν γίνεται να είναι φυσική, αν πρέπει να είναι θεσμός, τότε είμαστε αναγκασμένοι να τη θεωρούμε το μικρότερο κακό και να την κάνουμε μέσα στα θεσμικά πλαίσια, όσο πιο φυσική μπορούμε για να είναι όσο το δυνατόν δικαιότερη. Και ποιόν αντιλαμβανόμαστε ως φυσικότερο? Αυτόν που έχουμε συνηθίσει . Το αστικό σύστημα. Έστω ότι το αναρχικό σύστημα είναι πραγματοποιήσιμο. Μπορεί να πραγματοποιηθεί διαμιάς?
Πρέπει να υπάρξει κάποιο μεταβατικό στάδιο. Η προετοιμασία θα πρέπει να είναι υλική ή πνευματική. Η πρώτη περίπτωση είναι αδύνατη. Μόνο σε κάτι που υπάρχει μπορούμε να προσαρμοστούμε υλικά. Βέβαια υπάρχει σε αυτή και η περίπτωση της επαναστατικής δικτατορίας, αλλά αυτή δεν έφερε ποτέ σωστά αποτελέσματα. Άρα η προετοιμασία είναι μόνο πνευματική. Έπρεπε να καταστρέψουμε τους θεσμούς όμως χάριν της ελευθερίας. Στόχος μία επανάσταση που θα ξεσπούσε σε όλες ή τουλάχιστον τις σημαντικότερες γωνίες του κόσμου, για να απλωθεί ύστερα και στις υπόλοιπες. Είναι καλό να δουλεύει κανείς για το μέλλον και να αγωνίζεται για την ελευθερία των άλλων είναι ακόμη καλύτερο. Για αυτό αναρωτιόμουν: χάριν τίνος και γιατί να θυσιαστώ? Μα μόνο η αίσθηση ότι έκανα το χρέος μου, πως αγωνίστηκα για το σωστό. Διαπίστωσα όμως κάτι.
Στην ομάδα προπαγάνδας, ήμασταν τότε 40 άτομα, είχε αναπτυχθεί μία τυραννία. Κάποιοι διέταζαν τους υπόλοιπους και τους καθοδηγούσαν κατά βούληση, κάποιοι κυριαρχούσαν πάνω στους υπόλοιπους και τους υποχρέωναν να υπακούν, κάποιοι κατάφεραν να κάνουν με πανουργία και δόλο τους υπόλοιπους του χεριού τους. Αυτοί λοιπόν δεν το έκαναν με το χρήμα, τη θέληση της θέσης ή κάποια ιδεατή αυθεντία που είχαν. Αυτό προήλθε από την δραστηριότητα που δεν είχε τίποτε κοινό με τους κοινωνικούς θεσμούς. Αυτό σημαίνει πως πέρα από τους κοινωνικούς θεσμούς έχουμε να κάνουμε με μια καινούργια μορφή τυραννίας. Αλλά η τυραννία που είχε αναπτυχθεί ανάμεσα μας ήταν πράγματι αποτέλεσμα των φυσικών καταβολών? Τι είναι οι φυσικές καταβολές? Είναι ο βαθμός ευφυΐας, φαντασίας, θέλησης με τον οποίο έρχεται κανείς στον κόσμο-αναφέρομαι στο πνεύμα γιατί τα πράγματα είναι διαφορετικά αν αναφερθούμε στις φυσιολογικές καταβολές.
Μένει το ερώτημα, αν μία τέτοια χρήση των φυσικών ιδιοτήτων είναι δίκαιη, δηλαδή φυσική. Ποια θα ήταν όμως η φυσική χρήση των φυσικών ιδιοτήτων μας? Θα έπρεπε να εξυπηρετεί τις φυσικές επιδιώξεις της προσωπικότητας μας. Θα ήταν φυσική επιδίωξη της προσωπικότητας μας να εξουσιάζει κανείς κάποιον άλλο. Θα μπορούσε να υπάρξει αυτή η περίπτωση κάτω από ορισμένες συνθήκες: αν αυτός ο κάποιος βέβαια ήταν εχθρός. Βέβαια για έναν αναρχικό εχθρός είναι αυτός που αντιπροσωπεύει τους κοινωνικούς θεσμούς και την τυραννία τους, κι άλλος κανείς, γιατί όλοι οι άλλοι άνθρωποι είναι όμοιοι του, δηλαδή φυσικοί του σύντροφοι.. Ήταν αποτέλεσμα λαθεμένης ανάπτυξης, διαστρέβλωσης των φυσικών καταβολών. Πώς έγινε όμως και φτάσαμε σε αυτή τη διαστρέβλωση? Αιτία πρέπει να είναι ένας από τους ακόλουθους συσχετισμούς: είτε από το γεγονός ότι ο άνθρωπος είναι από τη φύση του σκάρτος, οπότε κι όλες οι φυσικές του καταβολές είναι φύσει διεστραμμένες, είτε από κάποια διαστροφή, αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης αποτελμάτωσης της ανθρωπότητας σε ένα κόσμο κοινωνικών θεσμών, θεσμών που νομοτελειακά οδηγούν στην τυραννία και καθιστούν την πιο φυσική λειτουργία των πιο φυσικών καταβολών, προοδευτικά και αντίθετα στη θέληση μας, τυραννική.
Τι έπρεπε να γίνει λοιπόν? Να δουλέψουμε χωριστά! Ήμουν πολύ χαρούμενος για αυτή την ανακάλυψη. Έτρεξα αμέσως στους συντρόφους για να τους το ανακοινώσω. Διαφώνησαν όλοι όμως. Λακέδες πρώτου βαθμού. Τελικά τους εγκατέλειψα, αποσύρθηκα. Αποφάσισα να πολεμήσω μόνος μου τους κοινωνικούς θεσμούς. Τι θα μπορούσα να κάνω ενάντια σε αυτούς τους κοινωνικούς θεσμούς? Έπρεπε να διαλέξω ανάμεσα στην έμμεση δράση, την διαφωτιστική και στην άμεση. Για την πρώτη, δεν είμαι ούτε ρήτορας, ούτε συγγραφέας. Έτσι αποφάσισα να διαλέξω την άμεση δράση. Τι σημαίνει άραγε να αγωνίζεται κανείς στην πράξη? Σημαίνει πόλεμος. Πώς νικάει κανείς τον εχθρό σε ένα πόλεμο? Ή τον σκοτώνει ή τον καταστρέφει. Δεν ήμουν σε θέση να καταστρέψω τους κοινωνικούς θεσμούς, γιατί αυτό μία κοινωνική επανάσταση μπορεί να το κάνει. Άρα θα τους αποδυνάμωνα. Έπρεπε να μάθω ποιός ήταν ο μεγαλύτερος και σημαντικότερος θεσμός. Ήθελα να τον καταδικάσω σε αδράνεια. Ο σημαντικότερος θεσμός της εποχής μας τυχαίνει να είναι το χρήμα. Πώς να υποτάξει κανείς το χρήμα? Η μόνη μέθοδος είναι να αποκτήσεις όσο πιο μεγάλα ποσά μπορείς, ώστε να μην είναι πια αισθητή η επιρροή τους. Τότε προχώρησα, φίλε μου, στην φάση την τωρινή, της εμπορικής και τραπεζικής αναρχικής μου δράσης. Τώρα έχω ελευθερία. Εγώ απελευθέρωσα κάποιον, εμένα. Και αυτό επειδή η μέθοδος μου δεν μου επιτρέπει να ελευθερώσω άλλον. Απελευθέρωσα εκείνον που μπορούσα.»
[...]
Και τί σημαίνει στην πραγματικότητα μάχομαι; Μάχομαι σημαίνει να πολεμάς, τουλάχιστόν να κάνεις έναν πόλεμο. Πώς γίνεται πόλεμος ενάντια στα κοινωνικά επινοήματα; Και πριν να προχωρήσω, πώς γίνεται ο πόλεμος; Πώς νικάται ο εχθρός σε οποιονδήποτε πόλεμο;
Με δυό δυνατούς τρόπους: ή σκοτώνοντάς τον, δηλαδή, καταστρέφοντάς τον, ή αιχμαλωτίζοντάς τον, δηλαδή, υποδουλώνοντάς τον, καταδικάζοντάς τον στην αδράνεια. Εγώ [ο αφηγητής, Αναρχικός Τραπεζίτης] δεν μπορούσα να καταστρέψω κοινωνικά επινοήματα. Μόνο η κοινωνική επανάσταση θα μπορούσε να τα καταστρέψει. Τα κοινωνικά επινοήματα ήταν ετοιμόρροπα, κρέμονταν από μιά κλωστή• αλλά θα τα κατέστρεφε μόνο ο ερχομός της ελεύθερης κοινωνίας κι’ η οριστική κατάπτωση της αστικής κοινωνίας. Το περισσότερο που μπορούσα εγώ να κάνω προς αυτή την κατεύθυνση ήταν να καταστρέψω –να καταστρέψω με την φυσική έννοια του σκοτώνω– κάποιο μέλος των αντιπροσωπευτικών τάξεων της αστικής κοινωνίας.
Μελέτησα την περίπτωση και κατάλαβα πως ήταν βλακεία... Υπέθεσε εσύ ότι εγώ σκότωνα ένα ή δύο, ή μιά δωδεκάδα εκπροσώπους της τυραννίας των κοινωνικών ψευδών... Ποιό θα ήταν το αποτέλεσμα; Τα κοινωνικά επινοήματα θα αποδυναμώνονταν γι’ αυτό; Όχι. Τα κοινωνικά επινοήματα δεν είναι σαν μία πολιτική κατάσταση που μπορεί να εξαρτάται από ένα μικρό αριθμό ανθρώπων, σε ορισμένες περιπτώσεις από ένα μόνο άνθρωπο.
Το κακό των κοινωνικών επινοημάτων είναι αυτά τα ίδια στο σύνολό τους, και όχι τα άτομα που τα εκπροσωπούν, που δεν είναι παρά απλά οι εκπρόσωποί τους. Από την άλλη μεριά, μιά κοινωνικής τάξης δολοφονική απόπειρα προκαλεί πάντα μία αντίδραση. Όχι μόνο τα πάντα παραμένουν όπως ήταν, αλλά τις περισσότερες φορές γίνονται χειρότερα. Φαντάσου, άλλωστε, όπως είναι φυσικό, ότι με συλλαμβάνουν, με συλλαμβάνουν και τελειώνουν μαζί μου, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο.
Σε τί θα οδηγούσε αυτό; Αν μ’ εξουδετέρωναν, ακόμη κι’ αν δεν με σκότωναν, αλλά μ’ έριχναν στην φυλακή ή μ’ έστελναν εξορία, η υπόθεση της αναρχίας θα έχανε ένα στοιχείο του αγώνα, κι’ οι δώδεκα καπιταλιστές σωριασμένοι από εμένα δεν θα ήσαν παρά δώδεκα συστατικά στοιχεία που η αστική κοινωνία θα είχε χάσει, γιατί τα συστατικά στοιχεία της αστικής κοινωνία δεν είναι στοιχεία του αγώνα, αλλά στοιχεία καθαρά παθητικά, αφού ο «αγώνας» εδράζεται όχι στα μέλη της αστικής κοινωνίας, αλλά στο σύνολο των κοινωνικών επινοημάτων [που επιβάλουν τις ταξικές ανισότητες] στα οποία αυτή η κοινωνία βασίζεται.
Τα κοινωνικά επινοήματα δεν είναι άνθρωποι τους οποίους μπορεί να πυροβολήσουν... Με καταλαβαίνεις, δεν είναι έτσι;
Εγώ δεν ήμουν κάποιος στρατιώτης που ενός στρατού που σκοτώνει δώδεκα στρατιώτες του εχθρικού στρατού, αλλά ένας στρατιώτης που σκοτώνει δώδεκα αμάχους του έθνους του εχθρικού στρατού. Πρόκειται για ηλίθιο φόνο, για τον απλούστατο λόγο πως έτσι δεν εξολοθρεύεται κανένας μαχητής...
Δεν θα ήταν δυνατόν ούτε να σκεφθώ να καταστρέψω ολοκληρωτικά ή εν μέρει τα κοινωνικά επινοήματα. Έπρεπε να τα καθυποτάξω, να τα νικήσω υποτάσσοντας τα, να τα καταδικάσω σε αδράνεια.
[...]
Εγώ δεν την άσκησα [την τυραννία, λέει ο Τραπεζίτης]. Η τυραννία ανήκει στα κοινωνικά επινοήματα και όχι στους ανθρώπους που τα ενσαρκώνουν.
Εκείνοι είναι, για να το πώ έτσι, τα μέσα που χρησιμοποιούν τα κοινωνικά ψεύδη για να τυραννήσουν, όπως το μαχαίρι είναι το μέσο που χρησιμοποιεί ο δολοφόνος. Δεν πιστεύω ότι εσύ θεωρείς ότι καταργώντας τα μαχαίρια τελειώνουμε με τους δολοφόνους...
Κοίτα... Μπορείς να καταστρέψεις όλους τους καπιταλιστές του κόσμου, αλλά αν δεν καταστρέψεις το κεφάλαιο, ήδη σε άλλα χέρια, θα συνεχίσει, μέσα απ’ αυτά, την τυραννία του. Κατέστρεψε λοιπόν, όχι τους καπιταλιστές, αλλά το κεφάλαιο Πόσοι καπιταλιστές μένουν;...
[...]
[...]
Ας αρχίσουμε από το «άμεσα προσεχές». Αυτό που επιθυμούμε είναι το καλό της ανθρωπότητας με έμπρακτη ελευθερία, αυτό που επιθυμούμε είναι να δουλέψουμε να εγκαθιδρύσουμε το σύστημα που θα φέρει αυτό το καλό [εννοεί την Αναρχία]. Μέχρις εδώ η υπόθεση είναι στο χέρι μας. Αυτό που δεν είναι στο χέρι μας, και που εξαρτάται από τους φυσικούς νόμους, είναι να καθορίσουμε την ώρα κατά την οποία θα πρέπει αυτός ο στόχος να πραγματοποιηθεί. Έτσι εκείνο που οφείλουμε να εξετάσουμε τώρα είναι η βιωσιμότητα του αναρχικού συστήματος.
Ας αρχίσουμε από τον ορισμό του τι είναι «βιωσιμότητα». Στην περίπτωση του αναρχισμού, δεν φτάνει να σκεφτείς, είναι σαφές, την βιωσιμότητά του στον καιρό μας με τις σημερινές χρήσεις και τρόπους –τρόπους να δράσεις, να αισθανθείς και να σκεφτείς–, προϊόντα όλα αυτά του συστήματος της μπουρζουαρίας. Αυτό θα ισοδυναμούσε με το να αναρωτηθείς, αν ο αναρχισμός είναι βιώσιμος στο σύστημα της μπουρζουαρίας.
Το ζητούμενα είναι να γνωρίζεις αν ο αναρχισμός δεν είναι αντίθετος στην ανθρώπινη φύση. Αν δεν είναι αντίθετος, είναι βιώσιμος. Αν είναι βιώσιμος, κάποια ημέρα, αν εργαζόμαστε επίμονα γι’ αυτό, θα πραγματοποιηθεί.
Η ανθρώπινη φύση αποτελείται από δύο στοιχεία: Τα φυσικά ένστικτα, όπως αυτό της αυτοσυντήρησης και το σεξουαλικό, και τα κοινωνικά ένστικτα, που μπορούν να συνοψιστούν ως εξής: Να απολαμβάνεις, με την συντροφιά των άλλων ανθρώπων, μία κοινή φιλοδοξία.
Το να απολαμβάνει με την συντροφιά των άλλων ανθρώπων μία κοινή φιλοδοξία είναι –όπως ξέρεις– η βάση του θρησκευτικού συναισθήματος, το ίδιο το θρησκευτικό συναίσθημα. Και το θρησκευτικό συναίσθημα είναι –αν χρησιμοποιούμε τον όρο, προφανώς, με την ευρεία έννοια– το πλέον υψηλό ανθρώπινο συναίσθημα, το συναίσθημα της αδελφοσύνης σε ένα κοινό ιδανικό.
Όταν οι άνθρωποι είναι πεπεισμένοι ότι η ελευθερία είναι το ανώτερο αγαθό, και ότι μόνο με την ελευθερία μπορούμε να είμαστε ίσοι και ν’ αγαπιόμαστε σαν αδέλφια, γιατί έτσι θα είμαστε, τότε μόνο το αναρχικό ιδανικό θα έχει φτάσει το θρησκευτικό πεδίο. Τώρα λοιπόν, όταν ένα ιδανικό ή μια φιλοδοξία φτάσει το θρησκευτικό πεδίο, αναπόφευκτα θριαμβεύει, όπως το αποδεικνύει η ιστορία όλων των θρησκειών• κι’ αναπόφευκτα θριαμβεύει, γιατί εναρμονίζεται μ’ αυτό που είναι, συγχρόνως, το υψηλότερο, το βαθύτερο, το ανθρωπινότερο και το αγνότερο από τα ανθρώπινα συναισθήματα —γιατί εναρμονίζεται, συνολικά, με την ίδια την ανθρωπότητα, με ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Μήπως πρέπει να φοβόμαστε ότι αυτή η πεποίθηση δεν αποκτάται, ούτε βαθμιαία, από όλους τους ανθρώπους; Γιατί;
Αυτό το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα, που είναι ήδη ατομικό, διακηρύσσει την χρησιμότητα και την ομορφιά της ελευθερίας και σαν καταπιεστής που επίσης είναι, διακηρύσσει την ανάγκη της και την ανάγκη του τέλους των αδικιών που την καταπιέζουν.
Θα πάρει πολύ καιρό για τους ανθρώπους ν’ αποκτήσουν αυτήν την πεποίθηση; Αναμφίβολα. Αλλά, καθώς η πεποίθηση εναρμονίζεται με την ίδια την ανθρώπινη φύση, είναι πιθανό να την αποκτήσουν• όπως εναρμονίζεται με το θρησκευτικό ένστικτο, που διερμηνεύει την φιλοδοξία σε δράση, είναι πιθανό να επιβληθεί• όπως διεγείρεται, θετικά κι’ αρνητικά, από το κοινωνικό καθεστώς όπου ζούμε, πρέπει να τροφοδοτηθεί και να εδραιωθεί. Και καθώς εναρμονίζεται επίσης με την βασική ανθρώπινη φύση, αν και δεν περιορίζει κανένα ένστικτο, και με την ανώτερη ανθρώπινη φύση, που ήδη βοηθά με το θρησκευτικό της συναίσθημα, ο αναρχισμός είναι εντελώς βιώσιμος.
[...]
[...]
—Εσείς είπατε [ο συνομιλητής απευθυνόμενος στον Αναρχικό Τραπεζίτη] ότι όταν μία κοινωνική φιλοδοξία φτάνει στο θρησκευτικό πεδίο θριαμβεύει αναπόφευκτα, κι αναφερθήκατε στην ιστορία όλων των θρησκειών. Δέχομαι την επιχειρηματολογία σας, αλλά θα ήθελα να μου αποδείξετε το εξής: αυτές οι θρησκείες, μετά τον θρίαμβό τους, επέβαλαν πραγματικά, διατήρησαν πραγματικά την φιλοδοξία που τις συγκρότησε;
Σκεφτείτε τον χριστιανισμό. Έφτασε στο θρησκευτικό πεδίο, θριάμβευσε, είναι βέβαιο. Αλλά πραγματοποιήθηκε με έναν χριστιανικό τρόπο; Ο χριστιανικός πολιτισμός συντάχτηκε ή διέπεται από τις χριστιανικές αρχές; Η ειρήνη, η αγάπη μεταξύ των ανθρώπων, η φιλανθρωπία, η αγνότητα –όλα αυτά που είναι μέρος του χριστιανισμού– νομίζεται ότι υπήρξαν βασικά στην ζωή του χριστιανικού πολιτισμού;
—Όχι [απαντάει ο τραπεζίτης]. Και φοβάμαι ότι εκείνο που εσύ θέλεις να πεις είναι ότι ο αναρχισμός έφτασε στο θρησκευτικό πεδίο, και γι’ αυτό πραγματοποιούμενος αθέτησε την πραγματοποίηση των αρχών και των φιλοδοξιών, ακριβώς όπως τις αθέτησε ο χριστιανισμός.
—Έτσι είναι.
—Άλλα, φίλε μου, ο χριστιανισμός αθέτησε τις φιλοδοξίες του γιατί είναι μία αντι-φυσική θρησκεία —αντι-φυσική, γιατί είναι εναντίον σχεδόν όλων των ανθρώπινων ενστίκτων, και αντι-φυσική γιατί είναι υπερφυσική.
Και το υπερφυσικό, είναι αντι-φυσικό με δύο τρόπους: γιατί είναι υπερφυσικό και γιατί, σύμφωνα με το υπερφυσικό, που είναι αόρατο κι’ ανεξήγητο, είναι αδύνατο να αποκτήσεις την πίστη και την συμφωνία όλων των ανθρώπων. Δεν σου φαίνεται πιο εύκολο ότι οι δυό μας συμπίπτουμε στο ότι αυτό το κονιάκ [που πίνουνε] είναι καλό, αφού μπορούμε και το δοκιμάζουμε, απ’ ό,τι η ιδέα που ο καθένας μας έχεις για τον Γάλλο που το έφτιαξε;
Μετά είναι πολύ πιο εύκολο, πολύ πιο φυσικό να πετύχεις ώστε οι άνθρωποι να φιλοδοξούν την ελευθερία, αφού ήδη γνωρίζουν τι σημαίνει, παρά ένα Θεό για τον οποίο δεν μπορούν να έχουν, αληθινά, την παραμικρή ιδέα.
Για τα υπόλοιπα, αν μνημόνευσα το ιστορικό γεγονός ότι μιά φιλοδοξία θριαμβεύει αναπόφευκτα όταν φτάνει το θρησκευτικό πεδίο, το έκανα για να δοκιμάσω την βιωσιμότητα του αναρχισμού όταν φτάνει σ’ αυτό το πεδίο. Δεν συνέκρινα τον αναρχισμό με καμία θρησκεία, δεν μπορούσα να το κάνω.
Ο αναρχισμός, είναι η φυσική α-θρησκεία, βαλμένη από την Φύση στην καρδιά των ανθρώπων. Χρησιμοποιώ θρησκευτικές φράσεις, όπως μπορείς να διαπιστώσεις, αλλά τους δίνω μίαν αρνητική έννοια. Έτσι είναι σαν να ήταν όλα αχούρι.
[...]
[...]-Δες, φίλε μου: οι ιδέες που νομίζουμε αληθινές είναι εκείνες που επίσης νιώθουμε. Τίποτα σ' αυτόν τον κόσμο -ούτε η πιο αφηρημένη ιδέα- ζει αν δεν έχει θέση στην καρδιά. Διανοητικός έρωτας για την ανθρωπότητα; Αφηρημένο αίσθημα της δικαιοσύνης; Περίπατο με όλα αυτά (αν και είναι πράγματα που δεν έχουν πόδια για να περιπατήσουν).
Εννοια δικαιοσύνης; Την έχουμε όλοι. Και τι δικαιοσύνη κάνουμε; Λόγια ευλαβικά - είναι εύκολο να τα λες. Και πώς πάει η ευσπλαχνία μας; Φίλε μου, ανάμεσα στο ότι οι άνθρωποι για να συμφωνήσουν σε κάτι και για να νιώσουν ότι συμφωνήθηκε υπάρχει μεγάλη απόσταση. Και σ' αυτήν την απόσταση εδράζονται όλα. Ολα, ναι, εκτός από εμάς τους ίδιους.
Στην πραγματικότητα τους κάνω μια χάρη. Τους ονομάζω, από ευσπλαχνία, ψευδο-αναρχικούς. Γιατί αναρχικός, φίλε μου, είμαι εγώ.
[...]
-Αλλά πώς μπόρεσες να αντιληφθείς αυτό, αφού από την αρχή της συζήτησης σου είπα και επανέλαβα ότι όχι μόνο υπήρξα αναρχικός αλλά και συνεχίζω να είμαι; Αν εγώ ήμουν τραπεζίτης και έμπορος για τον λόγο που εσύ νομίζεις, δεν θα ήμουν αναρχικός, αλλά αστός.
-Ναι, έχετε δίκιο... Αλλά τότε, πώς διάβολε;... Διηγηθείτε μου...
-Οπως ήδη στο είπα, εγώ ήμουν (πάντα ήμουν) λίγο-πολύ διορατικός κι επιπλέον άνθρωπος της δράσης. Πρόκειται για φυσικά χαρίσματα. Δεν ξέρω αν μου δόθηκαν από κούνια (αν είχα κούνια), πάντως τα είχα. Εντάξει λοιπόν. Οντας αναρχικός, μου φαινόταν ανυπόφορο να είμαι μόνο παθητικά, μόνο για ν' ακούω ομιλίες και να συζητάω για το θέμα με τους φίλους. Οχι: έπρεπε να κάνω κάτι! Επρεπε να δουλεύω και να παλεύω για τον σκοπό των καταπιεσμένων και των θυμάτων των κοινωνικών συμβάσεων! Αποφάσισα, στο μέτρο των δυνατοτήτων μου, να κάνω ό,τι περνούσε από το χέρι μου. Σκέφτηκα με ποιον τρόπο μπορούσα να είμαι χρήσιμος στον αναρχικό σκοπό. Χάραξα ένα σχέδιο δράσης.
Τι επιθυμεί ένας αναρχικός; Tην ελευθερία - την ελευθερία για τον εαυτό του και για τους άλλους, για ολόκληρη την ανθρωπότητα. Επιθυμεί να ζει ελεύθερος από την επιρροή ή την καταπίεση των κοινωνικών επινοημάτων. Θέλει να είναι ελεύθερος όπως τότε που ήρθε στον κόσμο, και να είναι όπως δικαιούται να είναι. Και θέλει αυτή την ελευθερία για τον εαυτό του και για τους άλλους. Οχι, όλος ο κόσμος δεν μπορεί να είναι ίσος απέναντι στη Φύση: μερικοί γεννιούνται ψηλοί, άλλοι κοντοί, μερικοί δυνατοί, άλλοι αδύναμοι, μερικοί έξυπνοι, άλλοι λιγότερο... Επιπλέον, από αυτή τη στιγμή και μετά, όλος ο κόσμος θα μπορούσε να είναι ίσος. Μόνο τα κοινωνικά επινοήματα το παρεμποδίζουν. Αυτά τα κοινωνικά επινοήματα ήταν εκείνο που έπρεπε να καταστραφεί.
…………………………………………………………
Τάδε έφη Fernando Pessoa..
• Εγώ, τη μέρα, είμαι ένα τίποτα και τη νύχτα είμαι εγώ.
• Αν η καρδιά μπορούσε να σκεφτεί, θα σταματούσε.
• Ποτέ δεν αγαπάμε κανέναν. Αγαπάμε αποκλειστικά την εικόνα που διαμορφώνουμε για κάποιον. Αυτό που αγαπάμε είναι μια δική μας κατασκευή, στην ουσία δεν αγαπάμε παρά τον εαυτό μας.
• Ζω πάντα στο παρόν. Το μέλλον δε το γνωρίζω. Το παρελθόν δεν το έχω πια.
…………………………………………………………………………
absorbencybythemonkeys.blogspot.com
e-poema.eu/
naytilostoydiadiktyoy.blogspot.com
sfyraki.blogspot.com
