Δευτέρα 11 Ιουλίου 2011

Υποβαθμισμένα και ακριβά πανεπιστήμια

p3Στις 110 σελίδες και τα 75 άρθρα του προσχεδίου για την αναδιάρθρωση των ΑΕΙ και ΤΕΙ πιστοποιείται η ληξιαρχική πράξη θανάτου των πανεπιστημίων όπως τα γνωρίζαμε έως σήμερα, με τις κατακτήσεις που έχουν πετύχει μεταπολιτευτικά, οι οποίες ισοπεδώνονται και ακυρώνονται στο όνομα των στρεβλώσεων, στη λογική τού «πονάει κεφάλι, κόβει κεφάλι».

Από τη διάρθρωση και το περιεχόμενο των σπουδών έως τη διοίκηση και τη χρηματοδότηση των ιδρυμάτων, το σύστημα που περιγράφει το σχέδιο νόμου είναι ένα ασφυκτικό πλαίσιο λειτουργίας στα πρότυπα και τους κανόνες της αγοράς που έκανε ήδη τους πρυτάνεις να αποφανθούν ότι εδώ πρόκειται για τη «μετατροπή του πανεπιστημίου σε εταιρεία», κάτι που, εκτός των άλλων, θα μετακυλίσει το κόστος λειτουργίας του στην ελληνική οικογένεια.

Αν το πανεπιστήμιο κατηγορήθηκε για «χαλαρότητα» και «ασυδοσία» τα προηγούμενα χρόνια, όταν διά της διολίσθησης είχε αρχίσει η κατρακύλα και αλλοίωση της φυσιογνωμίας του και η μετατροπή του σε επιχείρηση (ως επί το πλείστον από τους ίδιους ανθρώπους που στη συνέχεια συμμετείχαν στην εκστρατεία συκοφάντησής του από την τρέχουσα και τις προηγούμενες πολιτικές ηγεσίες), σήμερα περνάει στο αντίθετο άκρο, αυτό της αυταρχοποίησης. Η χρηματοδότηση τελειώνει, οι φοιτητές και το ακαδημαϊκό - εκπαιδευτικό προσωπικό αποδυναμώνονται, εξαθλιώνονται και τελούν υπό την ασφυκτική παρακολούθηση των Συμβουλίων Διοίκησης. Τα τελευταία, τα μισά σχεδόν μέλη των οποίων είναι εξωτερικά προς το ίδρυμα, στην ουσία αναλαμβάνουν υπερεξουσίες, καθώς χειρίζονται από τη χρηματοδότηση και την περιουσία των ιδρυμάτων μέχρι τη χάραξη στρατηγικής και την παύση ή τον διορισμό των άλλων οργάνων (πρύτανη, κοσμητόρων).


Στελεχώνονται δε με διαδικασίες οι οποίες, σύμφωνα με τους πρυτάνεις, «ενέχουν μεγάλο κίνδυνο συναλλαγής, ελέγχου από ξένα προς το πανεπιστήμιο κέντρα εξουσίας και επικράτησης ομάδων συμφερόντων». Αν και στο τελικό σχέδιο τα μέλη του συμβουλίου δεν διορίζονται, προσδιορίζεται ότι τα εσωτερικά μέλη έχουν δικαίωμα υποβολής υποψηφιότητας εφόσον έχουν αξιολογηθεί θετικά από την αρμόδια αρχή (χωρίς κάτι να διασφαλίζει ότι δεν θα είναι οι «αρεστοί» του υπουργείου), και εκλέγουν και τα εξωτερικά μέλη, όλα αυτά με φανερές ψηφοφορίες!

Ο πρύτανης, του οποίου ο ρόλος ούτως ή άλλως περιορίζεται σημαντικά, εκλέγεται στο πλαίσιο διεθνούς διαγωνισμού! Στο μεταξύ, φυτεύονται ξένοι προς την εκάστοτε ακαδημαϊκή κοινότητα και τα συμφέροντά της παράγοντες με τον χαρακτήρα των «διεθνώς αναγνωρισμένων προσωπικοτήτων». Το ποιοί άραγε διακεκριμένοι επιστήμονες θα σπεύσουν να συνδέσουν το όνομά τους με την αβαρία της μερικής απασχόλησης σε ένα υποβαθμισμένο ελληνικό πανεπιστήμιο ή κατά πόσο αυτές οι προσωπικότητες δεν θα είναι προερχόμενες ή συνδεδεμένες με τους πιο ισχυρούς κύκλους της αγοράς, είναι ένα ερώτημα.

Στο μεταξύ, ολόκληρα επιστημονικά αντικείμενα (πολιτικές επιστήμες, ανθρωπιστικές και κοινωνικές σπουδές, φιλολογίες) απειλούνται με εξαφάνιση αν η χρηματοδότηση και άρα η επιβίωσή τους εξαρτηθεί από την αγορά (ανταγωνιστικότητα), ενώ, τέλος, και το (πρακτικά και ρητορικά κατασυκοφαντημένο) πανεπιστημιακό άσυλο καταργείται.

Χρηματοδότηση τέλος

Ειδικά όσον αφορά τη δημόσια χρηματοδότηση, αυτή τίθεται υπό αίρεση καθώς, χωρίς να έχει αναθεωρηθεί το άρθρο 16 του Συντάγματος*, ορίζονται όροι και προϋποθέσεις βάσει κριτηρίων και δεικτών που καταρτίζονται στα πρότυπα του ΟΟΣΑ. Επιπρόσθετα, προβλέπεται η χρηματοδότηση από ιδιωτικούς φορείς «της Ελλάδας και του εξωτερικού» με βάση «συμφωνίες που συνάπτονται μεταξύ του πρύτανη, μετά από έγκριση του Συμβουλίου του ιδρύματος και του φορέα». Έπειτα δε από 30 χρόνια επανέρχεται ο θεσμός της έδρας, που καταργήθηκε ως αναχρονιστικός και αντιδημοκρατικός το ’82 με τον νόμο - πλαίσιο 1268/82.

Ήδη πρυτάνεις και πανεπιστημιακοί στις τοποθετήσεις του υπουργείου ότι η πολιτεία δεν αποσύρεται από τις υποχρεώσεις της, επισημαίνουν ότι «η κρατική επιχορήγηση των Πανεπιστημίων μειώθηκε το 2010-2011 έως 50% και το 2011-2012 16% επιπλέον, όταν ακόμη και στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα από το οποίο δοκιμάζεται η ελληνική κοινωνία, η μείωση του κρατικού προϋπολογισμού για το Υπουργείο Παιδείας δεν ξεπερνά το 7%».

Στην ουσία, οι «αλλαγές» δεν αποτελούν βελτιώσεις, αλλά ανατροπή του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα, ο οποίος θα περιοριστεί όσο δεν παίρνει, προσφέροντας, στον βαθμό που υφίσταται, χαμηλής ποιότητας ατομικά πτυχία, όπως υπαγορεύει το πλαίσιο των πιστωτικών μονάδων που θα επιτρέπει στον κάθε φοιτητή να διαμορφώσει το δικό του πτυχίο. Άλλο που το ατομικό πτυχίο στη συνέχεια, μη υπαγόμενο σε κάποια από τις λεγόμενες επιστημονικές πειθαρχίες (ολοκληρωμένα επιστημονικά αντικείμενα), δεν θα μπορεί να συνδεθεί με αντίστοιχα επαγγελματικά δικαιώματα.

Για πλούσιους

Το υπό διαμόρφωση πανεπιστήμιο απευθύνεται σε όλο και μικρότερο τμήμα των αποφοίτων Λυκείου, ξεπέφτει στην πλειονότητά του - σύμφωνα με την επίσημη κριτική που ασκείται από την αντιπολίτευση και μεγάλο τμήμα της πανεπιστημιακής κοινότητας - στο επίπεδο της μεταλυκειακής εκπαίδευσης και παράγει όχι ολοκληρωμένους επιστήμονες, αλλά «καταρτισμένους» αποφοίτους προορισμένους για την επάνδρωση των υπό γενίκευση ελαστικοποιημένων θέσεων εργασίας. Οι ίσες δε δυνατότητες και ευκαιρίες για σπουδές καταστρατηγούνται μέσα από την ανάδειξη Κέντρων Αριστείας, των πανεπιστημίων δηλαδή που θα καταφέρνουν είτε να διαφυλάξουν το επίπεδό τους είτε να μπουν στη χορεία των ανταγωνιστικών πανεπιστημίων διεθνώς. Όμως, ακόμα και για τα χαμηλής ποιότητας τριετή προγράμματα επιπέδου Bachelor (των οποίων τα αποτελέσματα στην Αγγλία τίθενται σε αμφισβήτηση) ο φορολογούμενος νοικοκύρης θα εξακολουθήσει να βάζει βαθιά το χέρι στην τσέπη, αν μπορεί, ήδη από τη φάση της εισαγωγής στο πρώτο έτος.

Από το εντατικοποιημένο Λύκειο δηλαδή, το οποίο, σύμφωνα με τη διάρθρωση του «Νέου λυκείου», ενισχύει την παραπαιδεία, έως το εντατικοποιημένο πανεπιστήμιο, χωρίς καθολική και αξιοπρεπή φοιτητική μέριμνα (με όλο και μεγαλύτερη την επιβάρυνση των οικογενειακών προϋπολογισμών σε συνθήκες ακραίων περικοπών στα εισοδήματα και εκτεταμένης ανεργίας), και ως τη δωρεάν χορήγηση ακόμα και αυτού του «μοναδικού συγγράμματος» υπό την αίρεση του «ηλεκτρονικού βιβλίου».

Κι αν δεν υπάρχει δυνατότητα για την ανάληψη του κόστους σπουδών από την οικογένεια, οι τράπεζες είναι εδώ, για να προσφέρουν «φοιτητικά δάνεια», φορτώνοντας τους αποφοίτους με χρέη και τα συναφή δεσμά που επιβάλλει η αποπληρωμή τους.

Εν ολίγοις, ακόμα και τα κουρελόχαρτα θα κοστίζουν ακριβά. Ούτε λόγος για το κόστος των σπουδών για όποιον επιθυμεί να συνεχίσει στον δεύτερο και τον τρίτο κύκλο σπουδών, για εξειδίκευση ή ακαδημαϊκή καριέρα (μεταπτυχιακά, διδακοτρικό). Εκεί πλέον τα δίδακτρα είναι μονόδρομος και το κόστος σπουδών εκτοξεύεται.

*Άρθρο 16

1. H τέχνη και η επιστήμη, η έρευνα και η διδασκαλία είναι ελεύθερες· η ανάπτυξη και η πρoαγωγή τoυς απoτελεί υπoχρέωση τoυ Kράτoυς. H ακαδημαϊκή ελευθερία και η ελευθερία της διδασκαλίας δεν απαλλάσσoυν από τo καθήκoν της υπακoής στo Σύνταγμα.

2. H παιδεία απoτελεί βασική απoστoλή τoυ Kράτoυς και έχει σκoπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Eλλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τoυς σε ελεύθερoυς και υπεύθυνoυς πoλίτες.

3. Tα έτη υπoχρεωτικής φoίτησης δεν μπoρεί να είναι λιγότερα από εννέα.

4. Όλoι oι Έλληνες έχoυν δικαίωμα δωρεάν παιδείας, σε όλες τις βαθμίδες της, στα κρατικά εκπαιδευτήρια. To Kράτoς ενισχύει τoυς σπoυδαστές πoυ διακρίνoνται, καθώς και αυτoύς πoυ έχoυν ανάγκη από βoήθεια ή ειδική πρoστασία, ανάλoγα με τις ικανότητές τoυς.

5. H ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται απoκλειστικά από ιδρύματα πoυ απoτελoύν νoμικά πρόσωπα δημoσίoυ δικαίoυ με πλήρη αυτoδιoίκηση. Tα ιδρύματα αυτά τελoύν υπό την επoπτεία τoυ Kράτoυς, έχoυν δικαίωμα να ενισχύoνται oικoνoμικά από αυτό και λειτoυργoύν σύμφωνα με τoυς νόμoυς πoυ αφoρoύν τoυς oργανισμoύς τoυς. Συγχώνευση ή κατάτμηση ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων μπoρεί να γίνει και κατά παρέκκλιση από κάθε αντίθετη διάταξη, όπως νόμoς oρίζει. Eιδικός νόμoς oρίζει όσα αφoρoύν τoυς φoιτητικoύς συλλόγoυς και τη συμμετoχή των σπoυδαστών σ’ αυτoύς.

6. Oι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είναι δημόσιoι λειτoυργoί. To υπόλoιπo διδακτικό πρoσωπικό τoυς επιτελεί επίσης δημόσιo λειτoύργημα, με τις πρoϋπoθέσεις πoυ νόμoς oρίζει. Tα σχετικά με την κατάσταση όλων αυτών των πρoσώπων καθoρίζoνται από τoυς oργανισμoύς των oικείων ιδρυμάτων. Oι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων δεν μπoρoύν να παυθoύν πρoτoύ λήξει σύμφωνα με τo νόμo o χρόνoς υπηρεσίας τoυς παρά μόνo με τις oυσιαστικές πρoϋπoθέσεις πoυ πρoβλέπoνται στo άρθρo 88 παράγραφoς 4 και ύστερα από απόφαση συμβoυλίoυ πoυ απoτελείται κατά πλειoψηφία από ανώτατoυς δικαστικoύς λειτoυργoύς, όπως νόμoς oρίζει. Nόμoς oρίζει τo όριo της ηλικίας των καθηγητών των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων· εωσότoυ εκδoθεί o νόμoς αυτός oι καθηγητές πoυ υπηρετoύν απoχωρoύν αυτoδικαίως μόλις λήξει τo ακαδημαϊκό έτoς μέσα στo oπoίo συμπληρώνoυν τo εξηκoστό έβδoμo έτoς της ηλικίας τoυς.

7. H επαγγελματική και κάθε άλλη ειδική εκπαίδευση παρέχεται από τo Kράτoς και με σχoλές ανώτερης βαθμίδας για χρoνικό διάστημα όχι μεγαλύτερo από τρία χρόνια, όπως πρoβλέπεται ειδικότερα από τo νόμo, πoυ oρίζει και τα επαγγελματικά δικαιώματα όσων απoφoιτoύν από τις σχoλές αυτές.

8. Nόμoς oρίζει τις πρoϋποθέσεις και τoυς όρoυς χoρήγησης άδειας για την ίδρυση και λειτoυργία εκπαιδευτηρίων πoυ δεν ανήκoυν στo Kράτoς, τα σχετικά με την επoπτεία πoυ ασκείται πάνω σ’ αυτά, καθώς και την υπηρεσιακή κατάσταση τoυ διδακτικoύ πρoσωπικoύ τoυς. H σύσταση ανώτατων σχoλών από ιδιώτες απαγoρεύεται.

(9. O αθλητισμός τελεί υπό την πρoστασία και την ανώτατη επoπτεία τoυ Kράτoυς. To Kράτoς επιχoρηγεί και ελέγχει τις ενώσεις των αθλητικών σωματείων κάθε είδoυς, όπως νόμoς oρίζει. Nόμoς oρίζει επίσης τη διάθεση των ενισχύσεων πoυ παρέχoνται κάθε φoρά στις επιχoρηγoύμενες ενώσεις σύμφωνα με τoν πρooρισμό τoυς.
Σχόλιο blogger:.....για τις ιδιωτικές Α.Ε?Με τα γνωστά μαύρα χάλια?!.............. )

hellasontheweb.org