Μνήμες του Σεπτέμβρη: Ελλάδα – Χιλή

deathandtaxesmag.com

του Δημήτρη Κουμπή

Η 11η Σεπτεμβρίου είναι μια ημερομηνία σημαδιακή. Τα τελευταία χρόνια θυμόμαστε όλοι την επίθεση στους δίδυμους πύργους της Ν. Υόρκης και το τι επακολούθησε σε όλο τον κόσμο με το πρόσχημα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας.

Όμως η ημερομηνία αυτή έχει σημαδέψει την ανθρωπότητα και για ένα άλλο λόγο. Ήταν 11 Σεπτεμβρίου 1973 όταν στη Χιλή η αεροπορία και τα τεθωρακισμένα των πραξικοπηματιών του Αουγκούστο Πινοσέτ ανέτρεπαν με την άμεση βοήθεια της CIA τη νόμιμα εκλεγμένη κυβέρνηση του Σαλβαδόρ Αλλιέντε. Ο τελευταίος είχε εκλεγεί πρόεδρος της χώρας με την υποστήριξη ενός συνασπισμού αριστερών κομμάτων υπό την επωνυμία «Λαϊκή Ενότητα».

Θα μπορούσε να αναρωτηθεί κάποιος: τι νόημα έχει να θυμόμαστε τέτοια δυσάρεστα και σχετικά μακρινά γεγονότα; Και όμως. Η μνήμη μας πρέπει να παραμένει ζωντανή, ιδιαίτερα σε τέτοιους χαλεπούς καιρούς που διανύουμε. Πολύ περισσότερο μάλιστα που τα γεγονότα της Χιλής του 1973 αποτελούν ίσως διδαχή και για τη σημερινή ελληνική πραγματικότητα, τηρουμένων βέβαια των ιστορικών αναλογιών.

 

Τούτο μπορεί σε κάποιους αναγνώστες να φαντάζει υπερβολικό. Κι όμως δεν είναι. Η Χιλή της δεκαετίας του 1960 μαστιζόταν από μια οξύτατη οικονομική και κοινωνική κρίση. Η φτώχεια βασάνιζε το λαό της ενώ, αντίθετα, μια μικρή ελίτ ανθούσε από την απομύζηση του κοινωνικού πλούτου σε στενή βέβαια συνεργασία με τις πολυεθνικές των ΗΠΑ.

Η δημιουργία της «Λαϊκής Ενότητας» και η εκλογική της νίκη το 1970 αποτέλεσε καρπό μακρόχρονων και σκληρών λαϊκών αγώνων. Οι αγώνες αυτοί οδήγησαν στο δρόμο της συνεννόησης τις πολιτικές δυνάμεις που αντιμάχονταν, στον ένα ή άλλο βαθμό, την κυριαρχία της οικονομικής ελίτ και των ξένων πολυεθνικών. Η συνεννόηση αυτή δεν ήταν άοσμη και άνευρη. Αντίθετα, βασιζόταν σε ένα στέρεο πρόγραμμα εθνικοποιήσεων, ανάκτησης δηλαδή του κοινωνικού πλούτου από το λαό. Γενικότερα, περιελάμβανε μια δέσμη μέτρων αναδιανομής του πλούτου με τον μοναδικό τρόπο που μπορεί να γίνει αυτό: παίρνοντας από τους έχοντες πολλά, πάρα πολλά, μέσω εθνικοποιήσεων και βαριάς φορολόγησης προκειμένου να μεταβιβαστεί ο πλούτος στα φτωχά στρώματα και να ανεβεί το βιοτικό επίπεδο των πολλών.

Σε αυτό ακριβώς έγκειται η ομοιότητα με τη σημερινή Ελλάδα. Όπως τότε, εκεί, έτσι και τώρα, εδώ, έχουμε ανάγκη από ένα τέτοιο συνεκτικό πολιτικό πρόγραμμα βάσει του οποίου την κρίση θα πληρώσουν οι ολιγάρχες που πλουτίζουν (ιδίως από την κρίση), που νόμιμα ή παράνομα φοροδιαφεύγουν, που έχουν στείλει από καιρό τα δισεκατομμύρια ευρώ στην Ελβετία ή αλλού και που συχνά κατοικοεδρεύουν στο Σίτυ του Λονδίνου.

Ποιο είναι το δεύτερο σοβαρό δίδαγμα των τραγικών γεγονότων στη Χιλή του 1973 που κόστισαν τη ζωή σε χιλιάδες αγωνιστές της δημοκρατίας; Είναι ότι μια τέτοια κυβέρνηση η οποία προβαίνει σε σοβαρές κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές σε όφελος των πολλών πρέπει να είναι προετοιμασμένη για την αντίδραση των λίγων προνομιούχων. Ποτέ και σε καμιά ιστορική εποχή οι λίγοι προνομιούχοι δεν παραιτήθηκαν εθελοντικά από τα προνόμια της εκμετάλλευσης των άλλων.

Η κυβέρνηση Αλλιέντε διέπραξε το μοιραίο σφάλμα να μην προετοιμαστεί και να μην προετοιμάσει το λαό. Η προετοιμασία αυτή θα μπορούσε να γίνει με ένα μόνο τρόπο: εξοπλίζοντάς τον και αναδιοργανώνοντας ριζικά, με βαθιές δημοκρατικές τομές, τις ένοπλες δυνάμεις, τα σώματα ασφαλείας και ευρύτερα τον κρατικό μηχανισμό. Έτσι, όταν ήρθε η ώρα της αναμέτρησης, κυβέρνηση και λαός βρέθηκαν άοπλοι, βορά στα νύχια του φασισμού και των ΗΠΑ.

Είναι προφανές ότι η χώρα μας σήμερα έχει ανάγκη από ένα ανάλογο πρόγραμμα ριζοσπαστικών αλλαγών στην οικονομία και στην πολιτική. Ένα τέτοιο πρόγραμμα θα προστατεύσει το δημόσιο πλούτο από το πλιάτσικο στο οποίο επιδίδονται Γερμανοί, Γάλλοι, Αμερικανοί, αλλά και εγχώριοι μεγαλοεπιχειρηματίες. Ένα τέτοιο πρόγραμμα θα αρνείται να πληρώσει το χρέος στους δανειστές μας αφού υπεύθυνοι για τη δημιουργία του είναι οι ίδιοι μαζί με τους εγχώριους ολιγάρχες.

Ο ελληνικός λαός έχει ανάγκη από μια κυβέρνηση τύπου Αλλιέντε. Το δυστύχημα είναι ότι οι δυνάμεις της αριστεράς δεν βρίσκονται στο ύψος των περιστάσεων. Το ΚΚΕ αρνείται οποιαδήποτε τέτοια προοπτική στον όνομα μιας μάλλον βερμπαλιστικής προσέγγισης της επανάστασης. Ο ΣΥΡΙΖΑ πάλι βρίσκεται υπό την επήρεια της σαγήνης της σοσιαλδημοκρατίας, σταθερά αγκυλωμένος στη λογική της διαχείρισης και της υποταγής, σε τελική ανάλυση, στους μηχανισμούς της ΕΕ, σε αυτούς ακριβώς που μας οδήγησαν στην κοινωνική και οικονομική χρεοκοπία.

Όμως δεν πρέπει να κυριαρχήσει η απογοήτευση. Μπορεί «οι νύχτες να είναι γκαστρωμένες», όπως υπενθύμιζε συχνά πυκνά ο Χαρίλαος Φλωράκης.

.inprecor.gr/