Τετάρτη 21 Δεκεμβρίου 2011

Αποφθέγματα και ρήσεις

«Ο κύβος ερρίφθη» (= jacta alea est)
                                        Ιούλιος Καίσαρας

Η φράση έγινε γνωστή από τον Ιούλιο Καίσαρα. Ειπώθηκε όμως για πρώτη φορά από τον Μένανδρο, αγαπημένο ποιητή του Καίσαρα. Ο Καίσαρας λέει την φράση αυτή καθώς διασχίζει με τον συντεταγμένο στρατό του τη γέφυρα του ποταμού Ρουβικώνα. Ο ποταμός Ρουβικώνας βρισκόταν στα βόρειο σύνορο μεταξύ της κυρίως Ιταλίας και των βόρειων επαρχιών. Ο Καίσαρας αμφιταλεντεύεται για μέρες για το αν θα περάσει με το συντεταγμένο στρατό του τα σύνορα της Ιταλίας, κάτι που θα παραβίαζε τους νόμους της Ρώμης, που προϋπόθεταν διάλυση του οποιουδήποτε στρατού, πρωτού εισέλθει στην Ρώμη. Τελικά ο Καίσαρας αποφασίζει να περάσει τη γέφυρα και εκφωνίζει στους στρατιώτες του τη γνωστή σε όλους μας « Ο κύβος ερρίφθη», δηλαδή η απόφαση έχει παρθεί ή ας αρχίσει το παιχνίδι.



«Ότι δεν λύνεται κόβεται»
                         Μέγας Αλέξανδρος

Ο Αλέξανδρος Γ΄ Μακεδών, είπε την πιο πάνω φράση όταν βρέθηκε μπροστά στον Γόρδιο Δέσμο. Σύμφωνα με την παράδοση, όποιος έλυε τον Γόρδιο Δεσμό θα κυριαρχούσε στην Ασία. Ο Δεσμός βρισκόταν στο άρμα του Γόρδιου και ήταν τόσο περίπλοκος που η αρχή του δεν φαινόταν πουθενά. Ο Μέγας Αλέξανδρος, μη μπορώντας να λύσει τον δέσμο, τον έκοψε με το σπαθί του, λέγοντας την περίφημη φράση «ότι δεν λύνεται, κόβεται».



«Και συ τέκνον Βρούτε;»
                   Ιούλιος Καίσαρας

Φράση την οποία είπε ο Ιούλιος Καίσαρας, καθώς έπεφτε νεκρός. Ο Βρούτος, ευνοούμενος του Καίσαρα, ήταν ανάμεσα στους 60 συνομώτες που βάλθηκαν να δολοφονήσουν τον Καίσαρα. Ο Καίσαρας μαχαιρώθηκε 23 φορές και λέγεται ότι καθώς έπεφτε νέκρος, προς έκπληξη του που είδε τον Βρούτο ανάμεσα στους δολοφόνους του, αναφώνησε «και σύ τέκνον Βρούτε;» Η φράση αυτή έμεινε στην ιστορία και χρησιμοποιείται εως και σήμερα όταν άτομα που δεν το περιμέναμε , μας προδίδουν.

«Μηδένα προ του τέλους μακάριζε»
                                                Σόλωνας

Ο Σόλων κατά τη διάρκεια των δέκα χρόνων της αυτοεξορίας του επισκέφτηκε, μεταξύ άλλων, και το βασιλιά των Σάρδεων Κροίσο, ο οποίος τον ρώτησε αν γνώριζε κανέναν άνθρωπο πιο ευτυχισμένο από αυτόν. Ο Σόλων του ανέφερε τρεις περιπτώσεις ευτυχισμένων ανθρώπων και τον συμβούλεψε με το γνωστό: "Μηδένα προ του τέλους μακάριζε" (=μη μακαρίζεις κανέναν, προτού να δεις το τέλος του). Και στ' αλήθεια πλήθος συμφορές βρήκαν τον Κροίσο. Ο γιος του ο Άτυς σκοτώθηκε στο κυνήγι και ο ίδιος νικήθηκε από το βασιλιά των Περσών Κύρο και αιχμαλωτίστηκε. Τη στιγμή μάλιστα που ανεβασμένος στη φωτιά ο Κροίσος ετοιμαζόταν να πεθάνει, θυμήθηκε τα λόγια του Σόλωνα και φώναξε μετανιωμένος τρεις φορές «Σόλων! Σόλων! Σόλων!». Ο Κύρος, που τον άκουσε, ζήτησε να μάθει τι σήμαινε η επίκληση αυτή, και ακούγοντας την ιστορία, χάρισε στον Κροίσο τη ζωή και τον κράτησε κοντά του ως σύμβουλο.


«Τα πάντα ρει»
             Ηράκλειτος 

Η φράση πρωτοειπώθηκε από τον Ηράκλειτο 535-475 π.Χ στην Έφεσο. Ολόκληρη η φράση είναι "Τα πάντα ρει, μηδέποτε κατά τ'αυτό μένειν", που σημαίνει, όλα είναι ρευστά και τίποτα δεν μένει το ίδιο. Η διαρκής κίνηση και μεταβολή αποτελεί το θεμελιώδες χαρακτηριστικό της πραγματικότητας, το οποίο εξέφρασε ο φιλόσοφος με την εικόνα ενός ποταμού που παραμένει ίδιος, ενώ το νερό που κυλάει μέσα του αλλάζει διαρκώς. Γι’ αυτό και κανείς δε μπορεί να μπει στο ίδιο ποτάμι δύο φορές. 


«Πάταξον μεν, άκουσον δε»
                                Θεμιστοκλής

Κατά τον Ηρόδοτο, ο Θεμιστοκλής είπε το περίφημο πάταξον μεν, άκουσον δε στο Σπαρτιάτη στρατηγό Ευρυβιάδη, όταν διαφωνήσαν έντονα για το πως θα αντιμετώπιζαν τους Πέρσες στη ναυμαχία της Σαλαμίνας. Ο Ευριβιάδης σήκωσε το χέρι του για να χτυπήσει τον Θεμιστοκλή και ο δεύτερος του απάντησε με την γνωστή φρασή. Τελικά ο Θεμιστοκλής κατάφερε να πείσει τους στρατηγούς να παραμείνουν με τα πλοία τους στα στενά της Σαλαμίνας, για να αντιμετωπίσουν τους Πέρσες εκεί. Η ναυμαχία της Σαλαμίνας, έληξε με νίκη των Ελλήνων και με τη δικαίωση του Θεμιστοκλή.


Νενίκηκά σε Σολομών»
                        Ιουστινιανός

Την φράση είπε ο βυζαντινός αυτοκράτορας Ιουστινιανός, όταν αντίκρισε τον ναό της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη, ολοκληρωμένη. Ήθελε με την φράση αυτή να δείξει την τελείοτητα του ναού και τη μεγαλοπρέπεια του, που ξεπερνούσε ακόμα και το ναό του Σολομόντα στα Ιεροσόλυμα. Τριακόσια και πλέον εκατομμύρια χρυσών δραχμών, κατ΄ αντιστοιχία, είχαν δαπανηθεί για την ανέγερση αυτού του Ναού.




«Μολών Λαβέ»
              Λεωνίδας
Είναι η πασίγνωστη ιστορική φράση του Λεωνίδα, βασιλιά των Σπαρτιατών η οποία δόθηκε σε απάντηση των κηρύκων του βασιλιά των Περσών Ξέρξη, όταν αυτός ζήτησε την παράδοση των όπλων των αμυνομένων Ελλήνων στο στενό των Θερμοπυλών.
Σύμφωνα με τα όσα μας λέει ο Πλούταρχος, η απάντηση «μολών λαβέ» (=«αφού / εφόσον έρθεις, πάρ'τα» ή κατά την πιο γνωστή μετάφραση «έλα να τα πάρεις») φαίνεται πως εξόργισε τον Πέρση ηγεμόνα που διέταξε, αμέσως μετά, να ξεκινήσει η ιστορική μάχη των Θερμοπυλών το 480 π.Χ.
Η απάντηση εκείνη έμεινε αθάνατη στην παγκόσμια ιστορία, χαρίζοντας στον Λεωνίδα υστεροφημία ως πρότυπο γενναιότητας, θεματοφύλακα πάτριων αρχών, νόμων και καθήκοντος.
Τη φράση επανέλαβε αιώνες αργότερα ο υπαρχηγός της ΕΟΚΑ Γρηγόρης Αυξεντίου στις 03/03/1957 στους Άγγλους όταν αυτοί περικύκλωσαν το κρησφύγετό του στα βουνά του Μαχαιρά. Με αυτή τη φράση ο Αυξεντίου οδηγήθηκε σε φριχτό θάνατο αφού οι Άγγλοι αμέσως μετά άδειασαν πολλά δοχεία με βενζίνη μέσα στο κρησφύγετο του και τον έκαψαν.

        

«Νιψονανομήματαμημονανοψιν»

Καρκινική επιγραφή που λέγεται ότι ήταν γραμμένη σε μια βρύση έξω από την εκκλησία της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη. Καρκινικές επιγραφές ή καρκίνοι ονομάζονται συμμετρικές φράσεις οι οποίες μπορούν να διαβαστούν είτε από την αρχή είτε από το τέλος. Η φράση  σημαίνει «πλύνε τις αμαρτίες σου, όχι μόνο το πρόσωπό σου».



«Η ταν ή επι τας» 
            Σπαρτιάτισσες

Κατά τον Πλούταρχο τη φράση έλεγαν οι Σπαρτιάτισσες μητέρες στα παιδιά τους, όταν τους έδιναν την ασπίδα για τον πόλεμο και σημαίνει ή να την φέρεις νικητής ή να σε φέρουν πάνω της νεκρό, θα τα καταφέρουμε ή θα αποτύχουμε.



« Ήξεις αφήξεις»
               Μαντείο Δελφών

Λέγεται στην περίπτωση που κάποιος δεν έχει σταθερή άποψη, αλλά αλλάζει συνεχώς γνώμη.
Η φράση προέρχεται από το χρησμό του μαντείου των Δελφών « ήξεις αφήξεις ου θνήξεις εν πολέμω». Η θέση του κόμματος πριν ή μετά το αρνητικό μόριο ου, καθορίζει και τη σημασία του χρησμού.



«Ιδού η Ρόδος ιδού και το πήδημα»
                                                   Αίσωπος

Λέγεται για όσους υπερηφανεύονται και καυχώνται για ανεπιβεβαίωτα κατορθώματά τους και καλούνται να αποδείξουν ότι λένε την αλήθεια.
Αφού είσαι τόσο δυνατός απόδειξέ το, μη λες μόνο λόγια «ιδού η Ρόδος ιδού και το πήδημα».
Η φράση προέρχεται από αισώπειο μύθο «Ανήρ Κομπαστής» σύμφωνα με τον οποίο κάποιος ισχυριζόταν ότι κάποτε στη Ρόδο έκανε ένα πολύ μεγάλο άλμα και του ζήτησαν να το επαναλάβει λέγοντά του την παραπάνω φράση.



«Εύρηκα Εύρηκα»
                    Αρχιμήδης

Είναι η πασίγνωστη ιστορική αναφώνηση του Αρχιμήδη (287 π.Χ.-212 π.Χ.) που λέγεται ότι όταν ανακάλυψε την γνωστή Αρχή περί της άνωσης τόσο πολύ είχε ενθουσιασθεί, που βγήκε από το λουτρό στο οποίο ήταν στους δρόμους γυμνός και τρέχοντας επαναλάμβανε συνεχώς αυτή τη φράση.



«Μη μου τους κύκλους τάραττε»
                                           Αρχιμήδης

Σύμφωνα με την παράδοση, όταν η πόλη των Συρακουσίων μετά από τριετή αντίσταση των Ελλήνων, κατελήφθη με προδοσία από τους Ρωμαίους, ένας Ρωμαίος στρατιώτης βρήκε στην παραλία τον Αρχιμήδη την ώρα που μελετούσε κάποιο γεωμετρικό πρόβλημα γράφοντας στην άμμο. Ο Αρχιμήδης είπε στον στρατιώτη να τον σκοτώσει αν θέλει αλλά να μην πειράξει το πρόβλημα του, λέγοντάς το περίφημο "Μη μου τους κύκλους τάραττε". Όμως ο στρατιώτης έβγαλε το σπαθί του και τον σκότωσε.
 http://www.mikresistories.net

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου